Leiderschapsontwikkeling: De 5 niveaus van luisteren

In onze snelle, drukke wereld is de kunst van het luisteren vaak ondergewaardeerd. Toch is effectief luisteren een van de meest waardevolle vaardigheden die je kan ontwikkelen, zowel in je persoonlijke als professionele leven. Stephen Covey, auteur van de bestseller “The 7 Habits of Highly Effective People”, identificeerde vijf niveaus van luisteren. In dit artikel gaan we dieper in op deze niveaus en hun invloed op leiderschap.

  1. Negeren
    Op het eerste niveau van luisteren, negeren we eigenlijk de spreker volledig. We zijn fysiek aanwezig, maar mentaal afwezig. Dit gebeurt vaak wanneer we afgeleid zijn door onze eigen gedachten, telefoon of omgeving. Leidinggevenden die negeren, missen essentiƫle informatie en signalen van hun team, wat kan leiden tot misverstanden en wantrouwen.
  2. Doen alsof
    Het tweede niveau is “doen alsof” luisteren. Hier geven we de indruk dat we luisteren, maar in werkelijkheid zijn we niet echt betrokken bij het gesprek. We kunnen knikken of hummen op de juiste momenten, maar onze aandacht is elders. Net als bij negeren, leidt dit niveau van luisteren vaak tot misverstanden en gemiste kansen voor betekenisvolle communicatie. Leidinggevenden die doen alsof, kunnen hiermee de relatie met teamleden ondermijnen. Het team merkt wanneer hun leidinggevende niet echt luistert, wat kan resulteren in een gebrek aan motivatie en betrokkenheid.
  3. Selectief luisteren
    Op het derde niveau, selectief luisteren, horen we alleen bepaalde delen van het gesprek. We filteren de informatie en pikken alleen op wat ons interesseert of relevant lijkt. Hoewel dit beter is dan de vorige twee niveaus, missen we nog steeds belangrijke context en nuance. Het selectief luisteren van leidinggevenden kan leiden tot onvolledige besluitvorming en een gebrek aan volledige begrip van problemen en kansen.
  4. Aandachtig luisteren
    Het vierde niveau is aandachtig luisteren. Hier geven we de spreker onze volledige aandacht, zowel verbaal als non-verbaal. We concentreren ons op hun woorden, toon en lichaamstaal. Aandachtig luisteren stelt ons in staat om de boodschap van de spreker beter te begrijpen en toont respect voor hun perspectief. Dit niveau van luisteren bevordert betere communicatie en samenwerking.

    “Most people do not listen with the intent to understand; they listen with the intent to reply.” – Stephen Covey
  5. Empathisch luisteren
    Het hoogste niveau van luisteren is empathisch luisteren. Op dit niveau luisteren we niet alleen naar de woorden van de spreker, maar proberen we ons ook in te leven in hun emoties, ervaringen en standpunten. Empathisch luisteren vereist openheid, medeleven en het vermogen om eigen oordelen en reacties tijdelijk opzij te zetten. Door empathisch te luisteren, bouwen we diepere, meer authentieke relaties en creƫren we ruimte voor wederzijds begrip en groei. Leidinggevenden die empathisch luisteren bouwen vertrouwen op, bevorderen openheid en krijgen diepere inzichten in de behoeften en motivaties van hun teamleden.

Toepassing in leiderschapscoaching

Tijdens onze leiderschapscoachingstrajecten richten wij ons ook op het verbeteren van de luistervaardigheden van de leidinggevende. Door de vijf niveaus van luisteren te begrijpen en toe te passen, kunnen leiders:

  • Betere relaties opbouwen: Door empathisch te luisteren, voelen teamleden zich gehoord en gewaardeerd.
  • Effectieve communicatie bevorderen: Aandachtig en empathisch luisteren leidt tot duidelijkere en effectievere communicatie.
  • Problemen en kansen beter begrijpen: Selectief en oppervlakkig luisteren beperken, terwijl aandachtig en empathisch luisteren complexe situaties beter onthult.
  • Vertrouwen en respect opbouwen: Teams hebben meer vertrouwen in leiders die echt luisteren en hun perspectieven begrijpen.
Monique Dijkhuizen

Meer info over leiderschapscoaching?

Neem contact op met Monique Dijkhuizen